II Ողբերգ ութի՞ւն կ՛ուզէք: Ահա´: Հայութիւն մը ուինք: Ո՞վ կրնայ երկրագունդին վրայ ցոյց տալ երկիր մը, ուր հայ նետուած չըլլայ: Ողբերգութեան ահաւորագոյնը այս տեսարանին մէջն է, որի վրայ մահերգութիւն մը կը խաղցուի գիշեր ցերեկ: Ու պիտի խաղցուի այս մահերգութիւնը, միայն անոր համար, որ ան գրուեցաւ թուրքին եաթաղանով: Հայի խելացիութիւնը, հարստութիւնը, մշակոյթը, արհեստաւորութիւնը ո՞վ չի ճանչնար: […]
I Վերջապէս նշաններ ցոյց կուտանք թուրքը ճանչնալու ճիգերու: Այս ուշացած ճիգերը ունին երկու յատկանիշ: Առաջինը այն է, որ ծովերով արիւնը կրցած է վերջապէս աւելի իրապաշտ դարձնել մեզ եւ հետզհետէ կտրատել մեր երեւակայութեան թելերը օտարներու յոյսերէն : Երկրորդը` լուռ ընդվզում մըն է այն աղտաւոր միամտութեան դէմ, որ մեր արիւնները մարզարան դարձուց մակերեւութային փորձարկուներու: Դժբաղդութիւնն այն է, […]
Ռուսական զօրքը՝ պատերազմի երկարատև զրկանքներէն և վերջին անցուդարձերէն լքուած՝ կը թողու Հայաստանը և կը հեռանայ՝ անպաշտպան թողնելով մեր հայրենիքի սահմանները և խաղաղ ազգաբնակութիւնը, որի համար ստեղծուած է օրհասական դրութիւն։ Թշնամու բանակները և քիւրդական կարգ մը աւազակային խումբեր, արդէն իսկ գիտակ այս վիճակին, կը պատրաստուին օգտուիլ հանգամանքէն՝ դարձեալ արիւնով ողողելու մեր հայրենիքը, սրէ անցնելու խաղաղ հայ […]
Սիրելի Անդրանիկ, Ահաւոր մօմենտի առջև ամէն մարդ պէտք է ընդհանուրի սեղանին բերի, ինչ որ ունի և կարող է, թէ վերահաս վտանգը կանխելու և թէ բաղձալի խաղաղութեանը հասնելու համար։ Ես չորս տղայ ունիմ, չորսն էլ երկրի կառավարութեան, Ազգային Խորհրդի և Քո տրամադրութեան տակ են, իսկ չորս աղջիկս էլ պատրաստակամ գնում են թիկունքի աշխատանքներին ինչի որ ընդունակ […]
Գրեց՝ Ա․ Ահարոնեան Մայիս 1918 Այս խոհուն գիշերի մենութեանս մէջ, երբ մեր չորս կողմում անքուն դաւն է յորանջում և մեր հորիզոնի վրայ սև ամպերն են կուտակւում, ես երկիւղած ու խոնարհ պաշտամունքի զեղումն ունիմ հայ զինուորութեան համար։ Թո՛ղ դաւադիր թշնամին բախի մեր դռները, թո՛ղ մեր քաղաքների մեղկ ու ցոփ մթնոլորտի մէջ անպատիւ ու անարի երիտասարդների խուժանը […]
Մեր քաջ հայրենակից եւ յեղափոխական տէրտէրը՝ որուն քառասնամեայ քահանայական գործունէութիւնը տօնուեցաւ այս տարի (1940 թ․) Ֆիլատէլֆիոյ մէջ, ծնած է 1870 թուի Յունվար 8-ին, Տարօն-Տուրուբերանի Մկրագոմ գիւղին մէջ, Մուշ քաղաքէն երեք ժամ հեռու դէպի արեւելք։ Յաճախած է Մշոյ Միացեալ Ընկերութեան Կեդրոնական Վարժարանը, քահանայ ձեռնադրուած է 1900-ին Զմիւռնիոյ մէջ, Մելքիսեդեկ Արքեպս․ Մուրատեանէն, ու ապա Տարօն վերադարձած է, […]
Խասգիւղի քաջ երէցն է այս, որու խորազննին աչքերուն մէջ ազատատենչ հոգու մը թրթռացումները կը կարդացուին։ Իր յեղափոխական անունն էր «Փոթորիկ»։ Ծնած է 1870 թուին Տարօնայ հին ու հարուստ Խասգիւղին մէջ։ Գիւղական դպրոցն աւարտելէ վերջ ուղարկուած է Պոլիս Ազգ․ Կեդրոնական Վարժարանը, զորն աւարտելով, երիտասարդ տարիքին քահանայ ձեռնադրուած եւ իր ծննդավայն ուղարկուած է։ Եղած է մեր ամենագործունեայ […]
(Ընծայր) Գէորգ վարդապետ ծնած է Ուրֆա մօտաւորապէս 1870 թուականին։ Բուն անունը Ասլան է․ իր հայրը կը կոչուէր՝ Նալպանտ Շըխենց Գէորգ։ Փոքր տարիքին ուսերուն լաթի կտորներ կը նետէր, թուղթէ շինուած վեղար կ՛անցնէր գլուխը եւ պատուհանը խորանի վերածելով՝ պատարագի կը սկսէր։ Միեւնոյն ատեն դպրոցէն տուն կը դառնար ձեռքը կամ գլուխը վիրաւորուած ու այս կերպով ապացոյցը կուտար իր […]
Արիասիրտ Վանահայրը Գրեց՝ Մկրտիչ Աւ․ Քահ․ Մուրատեան Հալէպ Այս վերնագրով միայն կարելի է որակել խրոխտ եկեղեցական մը, որ քաջ հովուի յատուկ անձնուիրութեամբ, քառասուն երկար տարիներու ընթացքին, գիտցած է անվթար պահել իր վանքին ու ժողովուրդին պանծալի գոյութիւնը։ Պետրոս վարդապետ ծագումով կը պատկանի Պետիկեան մեծահամբաւ գերդաստանին։ Այդ գերդաստանը անյիշատակ ժամանակներէ ի վեր միշտ քահանայ եւ […]
1901 տարուան Հոկտեմբեր ամիսն էր։ Կէլիկուզան գիւղին մէջ մեր զինուորներէն գաղտնի խորհրդակցական ժողով մը գումարեցինք։ Ես, Գէորգ, Յարութիւն, Վաղարշակ եւ Հաճի Յակոբ։ Մեր խորհրդակցութեան նպատակն էր միջոց մը եւ ճամբայ մը գտնել, հայժողովուրդին վրայ ծանրացող տառապանքը մեղմելու եւ թրքական ու քրտական հարստահարութիւններն ու հալածանքները դադարեցնելու, քանզի քիւրտն ու թուրքը ազատ եւ անվախ հայ գիւղերուն մէջ […]
Մինչեւ այսօր տակաւին Հայ ժողովուրդին անծանօթ կը մնայ ճշգրիտ պատմութիւնը բոլոր այն դիւցազնամարտերուն որոնք մղուեցան մեր հերոսներէն 1890 էն ի վեր։ ․․․ Մեր պարկեշտ եւ հայրենասէր «ճան ֆէտայները» գործեցին եւ ծառայեցին Հայ ժողովուրդին իրենց նշանաբան ունենալով «զոհուիլ Ազգին համար մինչեւ որ ձեռք բերուի այն»։ Անոնք իրենց նպատակին փարած կռուեցան եւ իրենց կարգը կատարեցին լուսաշող փառաւոր […]
Կովկասեան պատերազմների յայտնի պատմագիր գեներալ Պոտտոն մանրամասն խօսելով հին Հայաստանի եւ հայերի մասին, կանգ է առնում Անիի վրայ, որ ամենից գեղեցիկ կերպով է ներկայացնում Հայաստանը։ Հիացած նկարագրելով այդ յիշատակարանի գեղեցկութիւնները․ զինուորական գրողն է պատմում Անիի պարիսպներից դուրս գտնուող Չոբան-քիլիսէի լեգենդը։ «Անիի ծաղկած ժամանակները ապրում էր սարերում մի աղքատ հովիւ, որ միայն տարին մի անգամ, […]
